Çıkar Çatışması Politikası

Bilimsel yayıncılıkta güvenilirliğin korunması, tüm paydaşların olası çıkar çatışmalarını açık ve şeffaf biçimde beyan etmesine bağlıdır. Effect Publishing Agency, yayımladığı tüm içeriklerde tarafsızlık, bağımsızlık ve akademik dürüstlük ilkelerine dayalı bir yayın süreci yürütmeyi kurumsal sorumluluk olarak görür. Bu politika, çıkar çatışmalarının tanımlanması, bildirilmesi ve etik standartlara uygun şekilde yönetilmesine ilişkin temel yaklaşımı ortaya koyar.

Yayınevinin Rolü ve İlkeleri

Effect Publishing Agency, yazarlar, hakemler ve editörler arasında çıkar çatışması yönetiminin ortak bir sorumluluk olduğunu kabul eder. Bu doğrultuda yayınevi:

• Çıkar çatışması uygulamalarının ICMJE ve COPE yönergelerine uygun yürütülmesini sağlar,

• İlgili dergilerin web sitelerinde gerekli beyan formlarını erişilebilir şekilde sunar ve tüm makalelerde çıkar çatışması beyanının açıkça yer almasını zorunlu kılar,

• Editöryal süreçlerin şeffaf, bağımsız ve çıkar ilişkilerinden uzak biçimde yürütülmesini gözetir,

• Bildirilen çıkar çatışmalarının editöryal kararlara etkisini en aza indirmek için değerlendirme görevlerini çıkar ilişkisi bulunmayan kişiler arasında dağıtır,

• Beyan edilmeyen veya sonradan ortaya çıkan çıkar çatışmalarında ilgili derginin COPE rehberliğine uygun düzeltici adımlar atmasını bekler.

Bu yaklaşımın temel amacı, bilimsel değerlendirme sürecinin içerik niteliğine dayanmasını sağlamak ve potansiyel önyargıların etkisini ortadan kaldırmaktır.

Yazarlar İçin Beklenen Standartlar

Effect Publishing Agency, yazarlardan tüm çıkar ilişkilerini eksiksiz ve açık şekilde bildirmelerini bekler. Bu kapsamda yazarlar:

• Araştırmanın tasarımı, yürütülmesi, analizi, yazımı veya yayımlanması sürecinde çıkar ilişkisi oluşturabilecek her unsuru açıkça belirtmelidir,

• Maddi (fon desteği, sponsorluk, telif gelirleri, danışmanlık ilişkileri, yatırım payları vb.) veya maddi olmayan (kişisel ilişkiler, akademik rekabet, görüş ayrılıkları vb.) tüm çıkarları eksiksiz şekilde bildirmelidir,

• Çalışma kapsamında alınan tüm proje desteklerini, hibeleri ve finansal kaynakları açık biçimde ifade etmelidir,

• ICMJE Potansiyel Çıkar Çatışması Beyan Formu’nu doldurarak makale gönderimiyle birlikte sunmalıdır,

• Makalenin yayımlanacak sürümünde çıkar çatışması beyanının açıkça yer almasını sağlamalıdır,

• Sponsorluk veya finansman anlaşmalarının araştırma verilerine erişimi, analizlerin bağımsızlığını veya yayımlama kararını etkilemesine izin vermemelidir.

Hakemler İçin Beklenen Standartlar

Hakemlik sürecinde tarafsızlığın korunması esastır. Hakemler, çıkar ilişkisi oluşturabilecek tüm durumlarda editöryal ofisi derhal bilgilendirmelidir. Potansiyel çatışmalar arasında:

• Yazarlarla yakın zamanda yapılan ortak çalışmalar,

• Finansal ilişkiler,

• Kişisel yakınlıklar veya akademik rekabet durumları,

• Konuya ilişkin güçlü görüş ayrılıkları

yer alabilir. Çıkar çatışması bulunan hakemlerin değerlendirme sürecine katılmaması gerekir.

Editörler İçin Beklenen Standartlar

Editörlerin çıkar ilişkilerinden uzak durması, bağımsız ve güvenilir bir yayın süreç yönetiminin temel şartıdır. Editörler:

• Değerlendirdikleri çalışmalarla kişisel, kurumsal veya finansal çıkar ilişkisi içindeyse bu durumu beyan etmeli ve ilgili süreçten çekilmelidir,

• Kendi makaleleri veya yakın ilişki içinde oldukları kişilere ait çalışmalarla ilgili editoryal aşamalarda görev almamalıdır,

• Yayın kurulu üyeleri veya baş editör tarafından yazılmış makalelerin bağımsız bir editör tarafından yönetilmesini sağlamalıdır,

• Çıkar ilişkisi bulunduğu bilinen hakemleri değerlendirme sürecine dahil etmemelidir,

• Tüm editoryal kararları ICMJE ve COPE ilkeleri doğrultusunda belgelendirmeli ve gerektiğinde ilgili taraflara açıklayabilmelidir.