Etik İhlaller Politikası

Bilimsel yayıncılıkta etik dışı uygulamaların önlenmesi, akademik güvenin korunması ve yayımlanan içeriklerin bütünlüğünün sağlanması için hayati öneme sahiptir. Effect Publishing Agency, tüm yayınlarında etik ihlallere karşı sıfır tolerans yaklaşımı benimser ve uluslararası yayın etiği standartlarına tam uyumu temel ilke olarak kabul eder. Bu politika, etik ihlallerin türlerini, önleyici mekanizmaları ve gerektiğinde uygulanacak adımları açık bir çerçeve ile tanımlar.

Başlıca Etik İhlal Türleri

Effect Publishing Agency aşağıdaki uygulamaları ciddi etik ihlaller kapsamına alır:

• İntihal: Başka çalışmalardan alınan ifadelerin, verilerin veya görsellerin uygun kaynak gösterimi olmadan kullanılması.

• Veri Uydurma: Gerçekleştirilmeyen deney, analiz veya gözlem sonuçlarının varmış gibi sunulması.

• Veri Tahrifi: Verilerin kasıtlı olarak değiştirilmesi, silinmesi, çarpıtılması veya yanlış yönlendirecek şekilde düzenlenmesi.

• Yinelenen Yayın: Daha önce yayımlanmış bir içeriğin, çeviri dahil olmak üzere, yeni bir çalışma gibi sunulması.

• Salami Yayıncılığı: Tek bir araştırma bulgusunun gereksiz biçimde parçalara ayrılarak çok sayıda makaleye dönüştürülmesi.

• Yanıltıcı Atıf ve Hediye Yazarlık: İlgisiz kaynaklara atıf yapılması, katkısı olmayan kişilerin yazar olarak gösterilmesi veya yazarlığın kötüye kullanılması.

Etik İhlallerin Önlenmesine Yönelik Uygulamalar

Effect Publishing Agency, etik ihlalleri en aza indirmek amacıyla tüm dergilerde aşağıdaki uygulamaların sistematik biçimde yürütülmesini bekler:

• Gönderilen tüm çalışmaların iThenticate veya benzeri yazılımlarla benzerlik analizinden geçirilmesi ve benzerlik oranı yüksek olan çalışmaların yazara açıklamasıyla birlikte iade edilmesi,

• Daha önce yayımlanmış içeriklerin (poster, bildiri, veri seti vb.) kullanılması durumunda bu bilginin hem ön yazıda hem de ilgili bölümlerde açıkça belirtilmesi,

• Tüm yazarların, gönderdikleri çalışmanın özgün olduğunu ve etik kurallara uygun hazırlandığını beyan etmesi.

Editöryal Sorumluluk ve Müdahale Süreci

Editörler, etik ihlal şüphesi içeren durumlarda COPE rehberliğinde hareket ederek aşağıdaki adımları izler:

• Değerlendirme sürecini geçici olarak durdurmak,

• Yazarlardan açıklama veya kanıt talep etmek,

• Gerekli görülürse düzeltme, ret veya geri çekme kararı almak,

• Ciddi etik sorunlarda ilgili kurumlara resmi bildirimde bulunmak.

Editörlerin öncelikli görevi, sürecin hem tarafsız hem de kanıta dayalı biçimde yürütülmesini sağlamaktır.

Etik İhlallerde Uygulanacak Yaptırımlar

Etik ihlaller tespit edildiğinde uygulanacak yaptırımlar duruma göre değişebilir:

• Yayın öncesi tespit: Makale reddedilir ve gerekirse yazarın bağlı olduğu kurum bilgilendirilir.

• Yayın sonrası tespit: Makale geri çekilir, kamuya açık bir düzeltme veya geri çekme bildirimi yayımlanır ve ilgili kurumlara bilgi verilir.

Bu adımların amacı, bilimsel kayıtların doğruluğunu korumak ve yayın etiği ihlallerinin tekrarlanmasını önlemektir.

Süreç İlkeleri: Şeffaflık, Tarafsızlık ve Gizlilik

Etik ihlal bildirimleri ve inceleme süreçleri COPE akış şemalarına uygun olarak; kimliklerin korunması, kanıta dayalı değerlendirme, şeffaf iletişim ve tutarlılık esaslarıyla yürütülmelidir. Tüm taraflara gerekçeli, açık ve tarafsız açıklamalar yapılması sürecin ayrılmaz bir parçasıdır.

Effect Publishing Agency, etik bütünlüğü korumayı yalnızca bir yayıncılık görevi değil, bilimsel topluluğa karşı taşıdığı temel sorumluluklardan biri olarak görür.